11.5 ÜÇÜNCÜ ADIM: BİR EKİPLE ÇALIŞIN

Kaliteyi sağlamanın en güçlü yollarından biri de, bir ekibin parçası olup ekiple birlikte çalışmaktır. Bu husus, kitabın birçok yerinde ele alınmıştır (bkz. Bölüm 8.7, Bölüm 9.4, Bölüm 12.3 ve Bölüm 12.5).

11.5.1 Niçin bir ekiple çalışmalısınız?

Birçok öğretmen ve öğretim elemanı için, sınıfta ‘öğretmenlik’ yapmak bireysel ve öğrencileriyle aralarında geçen oldukça özel bir durumdur. Öğretmek, çok kişisel bir etkinliktir. Ancak, harmanlanmış öğrenme ve özellikle de tamamen çevrimiçi öğrenme geleneksel yüz yüze öğretimden çok farklıdır. Harmanlanmış ve çevrimiçi öğrenme, çoğu öğretmen ve öğretim elemanının (özellikle de çevrimiçi öğrenmeye yeni başlamış olanların) en azından gelişmiş ve kullanıma hazır bir biçimde sahip olmadıkları beceriler gerektirir.

Bir öğretmenin veya öğretim elemanının çevrimiçi olarak nasıl iletişim kurduğu sınıf ortamından farklı olmalı, öğrenciler için uygun ve yeterli çevrimiçi etkinliklerin tasarlanmasına ve içeriğin asenkron çevrimiçi ortamda öğrenmeyi kolaylaştıracak şekilde yapılandırılmasına özen gösterilmelidir. Dijital çağın gerektirdiği bilgi ve becerilerin geliştirilmesi açısından kaliteyi sağlamak için iyi bir ders tasarımı son derece önemlidir. Yükseköğretim düzeyinde görev yapan çoğu öğretim elemanının çok az bilgili olduğu pedagojik unsurların dikkate alınması gerekir. Bunlara ek olarak, bir de teknolojik unsurlar vardır. Örneğin, yeni öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının hareketsiz resim, grafik veya video materyalleri geliştirmede desteğe ihtiyacı olacaktır.

Bir ekiple birlikte çalışmanın başka bir sebebi de, iş yükünün doğru yönetilebilmesini sağlamaktır. Geleneksel yüz yüze öğretim yapan öğretmenler ve öğretim elemanları için normalde gerek duyulmayan bir dizi teknolojik faaliyet söz konusudur. Öğretmenler veya öğretim elemanları diğer herşeyi kendileri yapsalar bile, teknoloji yönetimi başlı başına ekstra bir iş yükü olacaktır. Bunun yanı sıra, bir dersin çevrimiçi bileşeninin doğru yapılandırılamaması veya yüz yüze bileşenle doğru bir şekilde bütünleştirilememesi halinde, öğrenciler ne yapmaları gerektiğini tam olarak bilemiyorlarsa ya da ders materyalleri anlamalarını güçleştirecek bir biçimde sunulmuşsa, öğretmenler ve öğretim elemanları açıklama isteyen öğrenci mesajlarından ve e-postalarından bunalacaklardır. Farklı derslerde çalışan ve hem ders tasarımı hem de teknoloji konusunda eğitimli olan öğretim tasarımcıları, bu açıdan, ilk defa çevrimiçi öğretim yapan yeni öğretmenler ve öğretim elemanları için çok değerli bir kaynak olacaktır.

Üçüncü olarak, çevrimiçi öğrenme ve öğretme konusunda daha deneyimli olan meslektaşlarla çalışmak da, hem kalite standartlarına kolay erişmeyi sağlayacak hem de zaman kazandıracaktır. Örneğin görev yaptığım üniversitelerden birinde, aynı bölümdeki üç öğretim üyesi çevrimiçi bileşenleri olan üç farklı ders geliştiriyordu. Ancak bu derslerin tümünde, her üç derste de geçen aynı ekipmanla ilgili resimlere ihtiyaç vardı. Üç öğretim üyesi bir araya geldi ve bir grafik tasarımcısının da yardımıyla, her üç derste de kullanabilecekleri üst düzey, kaliteli grafikler geliştirdiler. Bu ortak çalışma, aynı bölümde verilen bu üç ders arasında tutarlılığın sağlanmasına da olanak verdi. Çevrimiçi ders materyalleri daha kolaylıkla paylaşılıp gözlemlenebileceği için, çevrimiçi derslerde bu bütüncül bakışın sağlanması çok daha kolay olmuştu.

Son olarak, özellikle de kalabalık sınıfların yeniden tasarlanmasında, eğitilmesi ve yönetilmesi gereken yardımcı öğretmenler veya asistanlar olabilir. Bazı üniversitelerde, kısmi zamanlı geçici (misafir) öğretim üyelerinin de sürece dahil edilmesi gerekecektir. Dolayısıyla, kıdemli öğretim üyelerinin, sözleşmeli veya misafir öğretim üyelerinin, asistanların ve öğretim teknolojileri destek personelinin rollerinin açıkça belirlenmesi gerekir.

Birçok öğretmen ve öğretim elemanı için, bir ekip içerisinde öğretim geliştirmek büyük bir kültürel değişimdir. Bununla birlikte, böyle bir ekip çalışmasının çevrimiçi veya harmanlanmış öğrenme için sağlayacağı faydalar gösterilen çabaya değecektir. Öğretmenler ve öğretim elemanları çevrimiçi ve harmanlanmış öğrenme konusunda deneyim kazandıkça, bir öğretim tasarımcısına olan ihtiyaç ortadan kalkacaktır; ancak çoğu deneyimli öğretim elemanı bir ekip içerisinde çalışmaya devam etmek istemektedir çünkü ekip çalışması hayatlarını çok daha kolaylaştırmaktadır.

11.5.2 Ekipte kimler var?

Ekipte kimlerin olacağı, dersin büyüklüğüne ve kapsamına göre değişecektir. Çoğu zaman bir öğretim elemanı veya konu alan uzmanı ile yönetilebilir sayıda bir öğrencisi olan harmanlanmış veya çevrimiçi bir ders için, öğretim elemanının bir öğretim tasarımcısıyla çalışması ve web tasarımcısı veya grafik tasarımcısı gibi bir uzmana gerektiğinde başvurmaları yeterli olacaktır.

Ancak, çok sayıda öğrenci ve birden fazla öğretim elemanının, misafir öğretim elemanının ve/veya asistanın olduğu bir dersten bahsediyorsak, bu kişilerin tümünün ekip halinde öğretim tasarımcısıyla birlikte çalışmaları gerekir. Bazı eğitim kurumlarında kaynakların belirlenmesi, telif konularıyla ilgilenmesi ve dersler aktif hale geldiğinde kütüphanenin öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap vermesini temin etmek amacıyla bir kütüphanecinin de ekipte bulunması istenebilmektedir.

11.5.3 Peki ya akademik özgürlük? Bir ekiple çalışırsam akademik özgürlüğümü kaybeder miyim?

Hayır. Bir dersin içeriği ve içeriğin nasıl öğretileceği konusunda son söz öğretmene veya öğretim elemanına aittir. Öğretim tasarımcıları danışman niteliğinde çalışırlar. Dersin içeriğinin, öğretme biçiminin ve değerlendirme yöntemlerinin tüm sorumluluğu her zaman öğretmenin veya öğretim elemanınındır.

Bununla birlikte, öğretim tasarımcıları ve medya uzmanları ‘hizmetçi’ veya ‘uşak’ değil, uzmanlığa sahip profesyonel kişilerdir ve öyle davranılmaları gerekir. Görüşlerine saygı gösterilmeli ve önerileri dinlenmelidir. Öğretim tasarımcısı, harmanlanmış veya çevrimiçi bir öğrenme ortamında neyin işe yarayıp neyin yaramayacağı konusunda daha fazla deneyime sahiptir. Cerrahlar da anestezi uzmanları ve hemşirelerle çalışır ve onlara güvenirler. Öğretmenler veya öğretim elemanları ile öğretim tasarımcıları ve medya uzmanları arasındaki iş ilişkisi de buna benzer olmalıdır.

11.5.4 Sonuç

Bir ekiple birlikte çalışmak, harmanlanmış ya da çevrimiçi ders veren öğretmenlerin veya öğretim elemanlarının hayatını kolaylaştıracaktır. İyi bir ders tasarımı (ki öğretim tasarımcısının uzmanlık alanıdır), yalnızca öğrencilerin daha iyi öğrenmelerini sağlamaz aynı zamanda öğretim elemanlarının iş yükünü de kontrol altına alır. İyi grafiklere, web tasarımına ve profesyonel video prodüksiyonuna sahip dersler daha çekici görünür. Uzmanlardan alınacak teknik destek, öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının öğrenme ve öğretme sürecine odaklanmalarını sağlayacaktır. Bunu kim istemez ki?

Elbette ki bütün bu söylediklerim, kurumun bir öğrenme ve öğretme merkezi aracılığıyla böyle bir destek sağlayıp sağlamadığına bağlıdır. Ve aynı zamanda, ders tasarımı başlamadan önce alınması ve gerçekleştirilmesi gereken önemli bir karardır.